پشت پرده رویارویی خطرناک دولت کویت با عزاداری شیعیان

با فرا رسیدن ماه محرم شیعیان با هر قوم و نژادی در سراسر جهان با رسم و رسومات خاص خود عزاداری سید و سالار شهیدان را برپا می‌کنند. در این میان همچنان در قرن بیست و یکم هستند کشورهایی که در آنها شیعیان به انحاء مختلف و با بهانه‌های واهی، در برگزاری تجمعات و مراسمات عزاداری با محدودیت‌ها و فشارهای متعددی مواجه می‌شوند.
کویت از جمله کشورهای عربی است که اخیراً قوانین محدود کننده‌ای را در موضوع برگزاری مراسمات عزاداری ماه محرم برای شیعیان به اجرا گذاشته است.

وزارت کشور کویت اوایل هفته جاری اعلام کرد که «صاحبان حسینیه‌ها» حق برافراشتن پرچم‌های حسینی و موکب‌های ایام محرم و صفر را ندارند و شیعیان را نسبت به برگزاری دسته‌های عزاداری در خیایان‌ها و سایر اماکن عمومی تهدید کرد.

در بیانیه این وزارتخانه که با انتشار پستی در سکوی ایکس اعلام شد، همچنین آمده است: «صاحبان حسینیه‌ها باید به قوانین تنظیم‌کننده و دستورات نیروهای امنیتی پایبند باشند تا امنیت همگان حفظ شود». همچنین گفته شده: »نصب تنها یک پرچم بدون شعار بر روی حسینیه مجاز است.»

این وزارتخانه با تاکید بر اینکه "قرار دادن هرگونه چادر و غرفه در خارج از دیوار حسینیه به هر دلیلی اکیداً ممنوع است"، خاطر نشان کرد: " همچنین برگزاری هرگونه راهپیمایی ممنوع است."

وزارت کشور تهدید کرد که "با هر کسی که به قوانین تنظیم کننده پایبند نباشد با شدت برخورد خواهد کرد."

همچنین بر اساس دستورالعمل جدید نیروهای امنیتی به بهانه تنظیم مقررات ترافیکی و حفظ امنیت اجازه حضور در داخل محوطه حسینیه‌ها را خواهند داشت.

اداره کل روابط عمومی و رسانه وزارت کشور کویت مدعی شده که این تصمیمات محدود کننده بر اساس جلسه هماهنگی وزارت کشور و ناظران حسینیه‌ها و بر اساس دستورالعمل‌ها و توصیه‌های جلسه هیات وزیران اتخاذ شده است.

به محض صدور این دستور، نیروهای امنیتی کویت و شهرداری شروع به برچیدن پرچم‌ها و علم‌ها و دیگر نمادهای حسینیه‌ها کردند که باعث شد شهروندان کویتی واکنش نشان دهند و به مقابله با عوامل حکومتی بپردازند.

شیعیان کویت یکپارچه خشم و انتقاد

در حالی که شیعیان رقم قابل توجه 40 درصد (بیش از 2 میلیون نفر) از جمعیت نزدیک به 4 میلیون و سیصد هزار نفری کویت را تشکیل می‌دهند، منتقدان قوانین جدید وزارت کشور معتقدند که این تصمیمات اقدامی در جهت محدود کردن جامعه بزرگ شیعیان این کشور است.

در حالی روزنامه و جراید داخلی از ترس تعقیب و سرکوب جرات به چالش کشیدن تصمیمات فرقه‌گرایانه حکومت را ندارند، شهروندان کویتی اعتراض خود را در شبکه‌های اجتماعی همانند فیسبوک ابراز می‌کنند.

در همین رابطه کلیپ هایی در شبکه های اجتماعی پخش و دست به دست شد که خشم کویتی ها را از این تصمیم نشان می داد و در یکی از این کلیپ ها یک شهروند با فریادهایی علیه این تصمیم به خیابان آمده و شعار داد: «خانه حسین خانه من است... حسین جدّ من است».

در کلیپ دیگری که در سکوی ایکس منتشر شد، شهروندی درباره ممانعت مقامات ذیربط در کویت از اعطای مجوز به صاحبان موکب های حسینی برای برگزاری مراسم عاشورا سخن می‌گوید.

این شهروند کویتی گفت: هر ساله از شهرداری، آتش نشانی و همه مسئولان درخواست می کنیم و برای موکب های حسینی در ماه محرم مجوز می گیریم.

وی افزود: امسال از شهرداری می پرسیم می گویند وزیر کشور، از آتش نشانی می پرسیم می گویند وزیر کشور، از هرکسی پرسیدیم می گویند وزیر دستور داده تا موکب های حسینی را بردارند».

وی خاطرنشان کرد: وزرای دولت های قبلی کویت اغلب تسامح داشتند و با صاحبان موکب ها همکاری نشان می دادند و شرایط خاصی را برای ایمنی و اطفای حریق تعیین می کردند و حتی ثواب [عزاداری] امام حسین (علیه السلام) را با ما تقسیم می کردند.

وی ادامه داد: اکنون شهرداری و نیروی انتظامی بی خبر می آیند و موکب ها را تخریب می کنند.

وبلاگ نویس دیگری معروف الهاشم بن جمال در رد هرگونه تن دادن به دستورات جدید وزارت کشور علیه مراسمات عذاداری حسینی نوشت: «ما این راه را به میل خود انتخاب کردیم و به آن ادامه خواهیم داد، حتی اگر به قیمت جانمان باشد، قدرت و عزم و اراده و شعار ما یا حسین (ع)، تا ابد در خدمت تو خواهد ماند».

وی نوشت: همه شاخص ها و رویدادهای جاری هیچ توضیحی جز این ندارند که کویت به سمت سکولاریسم پیش می رود.»

به نوشته این کابر کویتی: «خیابان ها شاهد حذف اسامی علمای مسلمان و جایگزینی آنها با اعداد، جایگزینی نام صحابه در مدارس با نام افراد، جلوگیری از برافراشتن بنرها و پرچم ها و برافراشتن خیمه های عزا در حسینیه ها و بازرسی از نمازگزاران از درهای مساجد است».

یک شهروند دیگر به نام حمد در سکوی فیسبوک خود نوشت: با اتفاقاتی که در کویت در زمینه مقابله و ایجاد مزاحمت علیه شیعیان و موکب های حسینی در حال رخ دادن است، ما را از حال و روز شیعیان کویت آگاه کنید.

وی در رد اقدامات تبعیض‌آمیز دولت علیه شیعیان افزود: «شیعیان کویت شهروند اصیل [این کشور] هستند و از ابتدای تأسیس کویت [در این کشور] اقامت داشته‌اند، یعنی حضورشان با وجود کویت بوده و سن‌شان هم سن کویت است و با بقیه آمده اند. مردمی که در این منطقه جغرافیایی سکونت داشتند، برخی از آنها از شبه جزیره عربستان، به ویژه اهل احساء، که قبایل و خانواده های شیعه در آن فراوان است، و از منطقه حجاز آمده اند. برخی از آنها از عراق و صحرای شام که عده ای از طوایف شیعه هستند و برخی از ایران آمده اند» .

وبلاگ نویس دیگری به اسم ابوجناح با یادآوری زیارت‌های شیخ صباح آل احمد امیر فقید کویت از حسینیه‌ها نوشت: «نمی دانم امیر فعلی کویت چه در سر دارد».

وی ادامه داد: ای امام بدان که زورمندترین ظالم دنیا حسینیان را از ادای مناسکشان باز نداشت. ای شیعیان کویت، اگر مانع برافراشتن پرچم می شوند، دیوار خانه های خود را با سیاه رنگ کنید.

اعتراض مجمع ملی شیعیان علیه فعالیت‌های تفرقه‌افکنانه سلفی‌ها

بسیاری از ناظران تمایل مقامات دولت جدید کویت برای سرکوب اعمال عزاداری حسینی در سال جاری را به فعالیت‌های تفرقه‌افکنانه جماعت‌های سلفی و اخوانی نسبت می‌دهند.

در همین ارتباط ائتلاف مجامع ملی (شیعیان) با صدور بیانیه‌ای درخواست‌های محمد العظم از جمعیت ثوابة الامه برای نظارت دولت بر حسینیه‌ها و مجالس خصوصی به این بهانه که هیچ توهینی به اصحاب رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم نشود را رد کرد.

در این بیانیه آقای محمد باقر المهری به عنوان نماینده مراجع دینی شیعه، از اتحادیه علمای مسلمان خواست تا شیخ یوسف القرضاوی، رئیس این اتحادیه ثوابه الامه، را به دلیل دامن زدن به اختلافات فرقه ای برای بیش از یک بار برکنار کند. وی با اشاره به انتقادات تند القرضاوی علیه ایران در کنفرانسی که اخیراً در دوحه پایتخت قطر برگزار شده بود افزود که " القرضاوی برای پراکنده کردن مسلمانان و ایجاد تفاوت بین فرقه ها تلاش می کند و آنها را به هم نزدیک نمی کند."

سابقه طولانی عزاداری شیعیان در کویت

دادن نسبت‌های ناروا و متهم کردن فعالیت‌های مذهبی شیعیان کویت به مسائل خارجی در حالی است که تحقیقات مختلفی درباره تاریخ پرقدمت برگزاری مراسمات عزاداری ابا عبدالله الحسین (ع) در کویت انجام شده است و به هیچ وجه قابل کتمان نیست.

برای مثال محقق اسلامی الشيخ راضي حبيب تأسیس حسینیه در کویت را دارای عمق تاریخی و میراثی پربار دانسته که حتی خاندان حاکم آل صباح از زمان تأسیس اولین حسینیه در سال 1815 میلادی، در آن نقش مهمی داشته‌اند. به گفته این محقق اسلامی در زمان شیخ جابر عبدالله الصباح، ملقب به جابر العیش حاکم وقت کویت، مسئول نظارت بر این حسینیه، آقای علی الموسوی الخباز و محل آن در روستای معروف البحارنه بود که تا امروز ادامه دارد و آن حسینیه اکنون به «حسینیه سید عمران» معروف است. پس از آن در سال 1905 میلادی حسینیه حاج معرفتی در فریج القبله تأسیس شد و یکی دیگر از قدیمی ترین حسینیه‌های کویت در میدانی که در ثلاثة بيوت نام داشت در شهر الکویت هنوز پابرجاست.

پس از آن حسینیه الزینبیه در فریج الحداده که تأسیس آن به سال 1914 میلادی بازمی گردد و حسینیه الخزعلیه در فریج الفرج در اواخر حکومت شیخ مبارک الصباح در سال 1918  و با کمک‌های حکومت و شیخ عبدالله السالم افتتاح شد و در همان سال حسینیه جعفریه تأسیس شد.

همچنین از جمله حسینیه های قدیمی دیگری که در داخل شهر الکویت وجود داشت، حسینیه بهشت للبلوش، حسینیه حاج علی الشمالی جنب الدروازه، حسینیه التراکمه، حسینیه السید حسین العضب، حسینیه حاج حسین ششتر و حسینیه ابن حیدر در المطبه و حسینیه الشواف که روبروی مدرسه الصباح در خیابان دسمان، حسینیه العباسیه در فریج الحساویه، حسینیه الحاج علی الاربش در نزدیکی دروازه عبدالرزاق، حسینیه علی الخبار در براحه مجبیل، حسینیه سید علی در المیدان، حسینیه غانم المرزوق در براحه مجیبل، حسینیه بوعلیان در همین براهه و حسینیه قنبر البلوشی در فریج البلوش و حسینیه محمد حاجی در المیدان بوده است.